9. Roelof Geerts (Geert Roelofs
, Roelof Geerts
, Geert Roelofs
) was christened 6 Dec 1657 in Nijega.
Roelof woonde 14 Feb 1690 in Drogeham.
Geen suip, wel brood en bollejorum
© Geert Zijlstra, http://home.hetnet.nl/%7efamzijlstra/sneuptot.htmIn de Friese archieven zijn heel veel aktes te vinden die handelen over problemen tussen molenaars en de overheid. Bijna altijd is het onderwerp belastingontduiking. Hieronder een voorbeeld.
--------------------------------------------------------------------------------Roelof Geerts uit Drogeham wordt er van beschuldigd als sinds lange tijd molenaar en bakker in Optwijzel te zijn. Volgens een resolutie van 19-03-1673 mochten molenaars niet tevens bakker zijn. Op 14-02-1690 komen Gribber Juckes, opzichter van het gemaal en Jurjen Ballinck, executeur van Achtkarspelen en diens zoon Wyger Jurjens ten huize van Roelof om de pegelinge van het gemaal te doen. Ze waren daar 's ochtends om acht uur al aanwezig. Ze vonden nog brood in de oven, dat daar 's nachts in was gelegd. Ze hadden laten wachten tot 11 uur. Om 11 uur kwam Roelof uit het huis "veinsende alsof hij suip wilde halen". Pas tegen de avond was Roelof teruggekomen en dan ook nog wel zonder "suip". Het gezelschap had gewacht tot 2 uur. Toen verscheen de broer van Roelof, namelijk Meijnert Geerts, en men verwachtte dat die toen het brood uit de oven zou halen, maar zelf zei Meijnert dat hij dat niet van plan was, en dat de heren maar moesten wachten. Toen de gevangene, namelijk Roelof Geerts, 's avonds thuiskwam, werd hij vergezeld van een grote partij volk. Op bevel van de executeur was Roelof om circa 6 uur 's avonds het bakhuis binnengegaan om het brood uit de oven te halen. De bakhuisdeur was door de executeur gesloten, maar onder het volk ontstond veel rumoer, en de deur werd opengebroken en het volk kwam het bakhuis binnendringen. De executeur had het volk geordonneerd te vertrekken, maar Roelof was uitgevaren en had geschreeuwd dat het volk daar moest zijn, ook al was de executeur de duivel zelf. Tijdens het heen en weer geschreeuw vertrok "dese en gene met ieder een brood". Intussen werden er stenen en turven naar de executeur gegooid, evenals een mes. De executeur moest het vege lijf redden en vluchtte in het huis van Roelof. Sommigen klommen op het dak en er werd met vlinten, stenen, palen en planken gegooid, zelfs tot in de schoorsteen. De executeur vertrok en werd met stenen en vlinten "bloedig en blauw" gegooid. Roelof werd er van beschuldigd dat hij dit allemaal zo had geregeld, zodat zijn "sluijkerij" niet aan het licht zou komen.
In zijn verweer zegt Roelof, dat alle molenaars in Achtkarspelen tevens bakker zijn. Van de vermelde tijden was hij niet op de hoogte, omdat er geen klok was in Optwijzel. Hij had het brood pas 's morgens in de oven gebracht en niet 's nachts. Hij had de executeur en diens zoon ook nooit laten wachten. De executeur en de zijnen hadden "selve tot des gevangens huijs een kanne bollejorum" laten halen "daer sij lange van saten te drincken en toeback te smoken, eer de pegelinge ter hant namen". Roelof was uit huis gegaan om "suip" te halen, de eerste pegelinge was toen al gedaan. Hij was ook veel eerder dan tegen de avond teruggekomen, "maar wel sonder suip, want Abe Roelofs had geen suip in huis". Roelof was naar zijn mening ook niet verplicht om voortdurend bij de opzichter te blijven. Het brood moest nog lang in de oven staan en in de tussentijd kon hij wel even weggaan. Gewoonlijk bakte hij broden van 18 ponden zwaar en die moesten heel lang in de oven staan, en wel heel erg lang als er een dag of twee niet gebakken was, want dan was de oven koud. Gribber was naar Buitenpost gegaan, en er moest gewacht worden tot die terugkwam. Van het rumoer rondom zijn huis droeg Roelof "geen kennisse". Er waren wel veel mensen gekomen om brood te halen, omdat hij een dag of twee al geen brood meer had gebakken. De executeur was de vorige dag ook al bij hem aan huis geweest en moest dat dus wel weten. Roelof wilde ook niet toestaan, dat iemand ook maar een brood zou aanraken voordat de executeur klaar was. Toen de zaken gedaan waren, was iedereen even bij hem in huis gekomen en ze hadden nog wat "toeback" gerookt. De executeur en zijn zoon hadden de broden uit de oven ontvangen, "van broodt tot broodt", tot en met de laatste. Roelof had de heren gevraagd of ze nu genoeg hadden gezien, anders konden ze het nog wel een keertje overdoen. De opzichter had geantwoord dat Roelof het brood wel mocht uitgeven.
De uitspraak van het Hof luidde, dat Roelof werd "geabsolveert ab instantia, condemneert hem niet te min in de costen en misen van de justitie". Hij moet echter wel in hechtenis blijven totdat hij die kosten en misen zal hebben voldaan.
NB: 'Suip' = karnemelk
Een andere mogelijke afstammingslijn is (Stienstra, Kertierstaat):Roel Feitses VAN DER VELDE was born about 1670. He married Elisabeth Wobbes.
They had the following children:
. Feytze Roels VAN DER VELDE Boer en veenbaas was born 1693.
